اندیشه های سیاسی تاثیرگذار بر ساختار جمهوری اسلامی ایران ، مقایسه اندیشه های آخوند خراسانی و امام خمینی

هر نظام سیاسی که تاسیس میشود بدون شک از یک سری اندیشه های سیاسی نشات میگیرد .علی الخصوص نظامی که به دنبال یک انقلاب فراگیر و شکوهمند پا به عرصه وجود گذاشته باشد. میدانیم که نظام قبل از انقلاب اسلامی 22بهمن 1357 در ایران ، شاهنشاهی بود . این نظام قدمتی چندهزارساله داشت ، با فلسفه سیاسی قوی و بسیار قدیمی که دریای عظیمی از اسطوره ها و افسانه های ایرانی پشت ان بود. میدانیم که بزرگترین اثر حماسی ایران یعنی شاهنامه فردوسی ، مهمترین حامی فکری نظام شاهنشاهی در ایران بود و فرهنگ و عادات ایرانیان با این نظام خو گرفته بود .. لذا براندازی چنین نظامی با این قدمت که نامهای بزرگی چون کوروش و داریوش و ... را با خود یدک می کشید و جایگزینی نظامی دیگر به جای ان بسیار سخت به نظر می رسد . این براندازی و جایگزینی قطعا ، یک اندیشه سیاسی منظم ، جامع الاطراف و پاسخگو به همه شبهات را می طلبد .پرواضح است که چنین اندیشه ای دفعتا ، ابتدای به ساکن و با نبوغ شخصی یک یا چند نفر به وجود نیامده است . بلکه سیری طولانی داشته است . این پژوهش بر ان است که اندیشه سیاسی تشیع بعد از سیری طولانی از اغاز تا یک قرن پیش و با اوج گرفتن مکتب اصولی در حوزه نجف به رهبری مرحوم آخوند خراسانی و ادامه راه اخوند توسط شاگردانش به اوج پویایی خود رسید. شاگردان مکتب اصولی آخوند توانستند نظامی سیاسی تاسیس کنند . پژوهش حاضر قصد دارد بررسی کند که اندیشه های آخوند خراسانی و امام خمینی به چه میزان در شکل گیری ساختار نظام جمهوری اسلامی ایران نقش داشته است .در این پژوهش به گفتمان های سیاسی شیعه که قبل از مشروطه بوده اند پرداخته خواهد شد چون این اندیشه ها به مثابه دانه های یک تسبیح هستند. طبیعی است که نقش اندیشه سیاسی امام خمینی به عنوان بنیانگزار نظام در شکل گیری ساختار نظام بیشتر و نمایان تر باشد . ولی باید بررسی کرد که اندیشه سیاسی اخوند خراسانی به چه میزان در این ساختار بازتاب داشته است؟ نظامی که پایه گزاران ان از محصولات مکتب اصولی اخوند خراسانی میباشد ، طبیعی ان است که اندیشه سیاسی اخوند را هم باید در ساختار خود ببیند ، اگر این بازتاب بیشتر میشد ایا هندسه سیاسی و حقوقی نظام طور دیگری نمیشد ؟ از انجا که نظام جمهوری اسلامی هم مثل هر نظام دیگری نیاز به اصلاح و به روز شدن دارد . برای اصلاح چه امکاناتی در اندیشه های سیاسی اخوند خراسانی و امام خمینی وجود دارد؟ برای پاسخگویی به نیازهای جدید زمانه و مباحث مطروحه در سالهای اخیر در مورد نظام ریاستی و پارلمانی و بازنگری مجدد در قانون اساسی ، چه استفاده ای می توان از اندیشه های این دو بزرگوار کرد.